Fotografia – wysadzenie murów kościoła pw. św. Szczepana w Lesznie

Fotografia – wysadzenie murów kościoła pw. św. Szczepana w Lesznie

Rok powstania: 1944 r.
Technika: zdjęcie, papier fotograficzny
Wymiary: 8,3 x 13,2 cm
Muzeum Okręgowe w Lesznie, nr inw. MLFa 281
Zdjęcie przekazano do zbiorów Muzeum Okręgowego w Lesznie w latach 70. XX wieku.

Po 1920 roku doszło w Lesznie do szybkiej wymiany ludności i wyraźnego wzrostu liczby osób polskiego pochodzenia. W 1928 roku Polacy stanowili oni ponad 94% populacji, w 1935 roku ponad 90%, a w 1939 roku 91,4% ogółu mieszkańców. Sytuacja ta nie pozostawała bez wpływu na działalność parafii katolickiej. Kościół farny pw. św. Mikołaja służył  licznej wspólnocie wiernych, dużej liczbie uczniów i dodatkowo – parafii wojskowej. Konieczność budowy nowej świątyni, która stałaby się kościołem dla drugiej parafii rzymskokatolickiej, okazała się wyzwaniem, przed którym stanęła cała lokalna społeczność.

Dzieła budowy podjął się ks. proboszcz dr Stefan Abt (1898–1942), który w październiku 1936 roku objął administrację leszczyńskiej parafii. Z jego inicjatywy utworzono 20 grudnia 1936 roku Komitet Budowy Kościoła pw. św. Szczepana. W Komitecie znalazło się wielu wpływowych obywateli miasta, z burmistrzem Janem Kowalskim (1892–po 1939) na czele. Powołano również kilka komisji: finansową, budowlaną, podwód i rewizyjną. Niezwłocznie przystąpiono do zbiórki pieniędzy oraz ogłoszenia konkursu na projekt świątyni.

Duże znaczenie miało uzyskanie od miasta i Spółdzielni Mieszkaniowej Urzędników Polskich w Lesznie placu budowlanego za symboliczną złotówkę. Kościół miał powstać przy skrzyżowaniu ulic: Józefa Poniatowskiego i Karola Kurpińskiego. W maju 1937 roku komisja konkursowa dokonała oceny zgłoszonych projektów. Do realizacji zakwalifikowano projekt architekta Franciszka Morawskiego z Warszawy. Przedstawiał on dużą świątynię (65 m długości, 21 m szerokości i około 20 m wysokości) z dwiema wieżami.

Aby móc przystąpić do robót budowlanych konieczne było zebranie odpowiednich funduszy, zakup materiałów budowlanych i organizacja zaplecza. Działania prowadzono do 1938 roku. Rozprowadzano cegiełki, organizowano zbiórki, festyny i koncerty. 11 grudnia 1938 roku odbył się w Lesznie Wielki Koncert Religijny z udziałem prymasa Augusta Hlonda (1881–1948). Dochód z wydarzenia przeznaczono na budowę kościoła.

Budowę świątyni rozpoczęto latem 1938 roku. Nadzór nad wykonaniem robót, wstępnie szacowanych na 200 tysięcy złotych, zlecono inż. Józefowi Chrobakowi, nauczycielowi Państwowej Szkoły Budownictwa w Lesznie. 30 kwietnia 1939 roku biskup Walenty Dymek (1888–1956), w obecności zaproszonych gości i rzesz wiernych, dokonał uroczystego poświęcenia kamienia węgielnego. Mury obwodowe osiągnęły już wysokość około 4 m, a wieże 14,5 m. Wybuch II wojny światowej i niemiecka okupacja sprawiły, że budowy nigdy nie ukończono.

Zdjęcie przedstawia moment poprzedzający wysadzenie kościoła pw. św. Szczepana w dniu 6 maja 1944 roku. Ujęcie wykonano z ukosa, przedstawiając z lewej strony fragment ówczesnej siedziby NSDAP. Wokół budynku unosi się kurz powstały podczas nawiercania otworów. Mury zewnętrzne kościoła wzniesione były z surowej cegły. W 1944 r. okupacyjne władze niemieckie podjęły decyzję o wyburzeniu niedokończonej budowli, a pozyskaną cegłę polecono wykorzystać do budowy domów dla niemieckich uciekinierów z bombardowanych przez aliantów miast. Osiedle powstało przy ul. por. Wacława Andrzejewskiego.

Twórcą fotografii był prawdopodobnie inż. architekt Alfred Mensebach (1905–1945?), autor dokumentacji fotograficznej związanej z niszczeniem Warszawy po wybuchu powstania warszawskiego. Zdjęcie przekazano do zbiorów Muzeum Okręgowego w Lesznie w latach 70. XX wieku.

Jeszcze długo po zakończeniu wojny, do lat 60-tych istniały fundamenty kościoła i drewniany krzyż przypominający o zniszczonym miejscu. W 1971 roku, częściowo na fundamentach, wybudowano istniejącą do dziś bursę międzyszkolną. Na ścianie nowego budynku w 2015 roku powstał mural przedstawiający moment zburzenia. W lewym, dolnym rogu umieszczono symbolicznych świadków tego wydarzenia, zmartwioną rodzinę. Autorem malowidła jest leszczyński artysta Wojciech Ejsmond.

zdjęcie, papier fotograficzny; rok powstania: 1944 r.; wys. 8,3, szer. 13,2 cm; Muzeum Okręgowe w Lesznie; MLFa 281


Autor jest nieznany. Nie wiemy kto wykonał zdjęcie. 

Fotografia pochodzi z Leszna, z  1944 roku.

 

Fotografia wykonana jest z papieru. Zdjęcie ma wysokość 8,3 centymetra i szerokość  13,2 centymetra.

 

 

Fotografia znajduje się w Muzeum Okręgowym w Lesznie, przy ulicy Gabriela Narutowicza 31. Pokazana jest na wystawie stałej pod tytułem „Na styku światów. Historia Leszna od XVI do XX wieku”.

 

Fotografia – to utrwalanie obrazów za pomocą aparatu fotograficznego.

 

 

Zdjęcie przedstawia moment wysadzenia murów kościoła katolickiego pw. św. Szczepana. Kościół  znajdował się na rogu ulic Karola Kurpińskiego i Józefa Poniatowskiego w Lesznie. Zdjęcie wykonano z ukosa.  Mury zewnętrzne kościoła postawiono w latach 1938 – 1939 z surowej cegły. Autorem projektu kościoła był Franciszek Morawski. Przewodniczącym komitetu budowy był ksiądz dr Stefan Abt. W 1944 roku okupacyjne władze niemieckie podjęły decyzję o wyburzeniu niedokończonej budowli. Pozyskaną cegłę użyto do budowy domów dla niemieckich osadników.

Franciszek Morawski (1886 – 1967), był architektem, ukończył  Akademię Sztuk Pięknych w Dreźnie. Franciszek Morawski był taż autorem odbudowy ze zniszczeń wojennych katedry poznańskiej.  

Audiodeskrypcja