Stacjonujące w Lesznie jednostki wojskowe: 55 Poznański Pułk Piechoty i 17 Pułk Ułanów, powstały podczas powstania wielkopolskiego. Pułk piechoty sformowano w Poznaniu jako 1 Pułk Strzelców Wielkopolskich, a pułk ułanów w Gnieźnie jako 3 Pułk Ułanów Wielkopolskich. Po udziale w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej, obie jednostki powróciły do swoich macierzystych garnizonów. W październiku 1921 i w grudniu 1922 roku pułki przeniesiono do Leszna.
Ze względu na nadgraniczne położenie miasta pułki spełniały funkcje osłonowe. Ich etaty pokojowe zbliżone były do etatów wojennych. Ułani stacjonowali w koszarach Głowackiego (ul. Racławicka), Dąbrowskiego (ul. Dąbrowskiego) i Piłsudskiego (ul. Niepodległości), a piechota w koszarach Kościuszki (ul. Racławicka) i króla Stanisława Leszczyńskiego (Al. Jana Pawła II). Wojsko uczestniczyło we wszystkich organizowanych w Lesznie uroczystościach państwowych i religijnych, występując w charakterze gwaranta odzyskanej wolności.
W obu jednostkach silny nacisk kładziono na szkolenie żołnierzy, wychowanie w duchu patriotyzmu i zacierania starych podziałów dzielnicowych. Walczono z analfabetyzmem, prowadzono kursy dokształcające, rozwijano działalność kulturalną i sportową. Pomagano bezrobotnym oraz dożywiano ubogie rodziny. O poziomie kształcenia żołnierzy w leszczyńskim garnizonie świadczyły liczne nagrody zdobywane podczas centralnych zawodów Wojska Polskiego, m.in. Srebrnej Lancy, ufundowanej przez Prezydenta R.P. oraz tytułów Wicemistrzów i Mistrzów Armii.
![Fotografia zbiorowa członków orkiestry pułkowej. W pierwszym rzędzie czterech żołnierzy leży na wyłożonej cegłami podłodze. Pomiędzy nimi stoi wielki bęben ozdobiony namalowaną na membranie lirą i napisem: Orkiestra 55 Poznańskiego pułku piechoty Leszno, dnia, 22 II [19]27 roku. Przed bębnem leżą dwa duże talerze orkiestrowe, tamburyn i trójkąt. Po bokach stoją dwa kotły i werbel na stojaku. Muzycy w drugim rzędzie siedzą na ławce trzymając w dłoniach klarnety, pierwszy z prawej ma fagot. Żołnierze w trzech kolejnych rzędach stoją amfiteatralnie, przytrzymując blaszane instrumenty dęte: trąbki, waltornie, puzony, tuby i helikony. W tle wnętrze muszli koncertowej, z zamkniętymi, drewnianymi okiennicami.](http://nastykuswiatow.muzeumleszno.pl/wp-content/uploads/2022/01/005-Orkiestra-55-PPP-MLFa-1387-scaled.jpg)
Po wypowiedzeniu Polsce układu o nieagresji przez III Rzeszę 28 kwietnia 1939 roku leszczyńskie pułki wzmocniły patrole na granicy. Prowadzono różnorodne przygotowania obronne i uzupełniano uzbrojenie. Wybuch wojny zastał żołnierzy na stanowiskach osłonowych. W ciągu pierwszego dnia toczono walki na całej linii pasa przygranicznego. 2 września 1939 roku polskie oddziały przekroczyły granicę Niemiec – ostrzelały Fraustadt (Wschowę) i zniszczyły kolumnę niemieckich samochodów pod Załęczem. W dniach 3-5 września Wielkopolska Brygada Kawalerii wycofała się za Wartę.
Leszczyńskie pułki uczestniczyły w bitwie nad Bzurą. Tocząc ciężkie walki na linii Piątek–Łęczyca, w rejonie Strykowa, pod Walewicami, Sobotą, Sochaczewem i Konarami, poniosły olbrzymie straty. Rozbite jednostki przedzierały się do Puszczy Kampinoskiej i dalej do Warszawy. Do stolicy dotarli nieliczni, walcząc w jej obronie aż do kapitulacji. Sztandar 55 Pułku Piechoty zakopano we wsi Olszynka, a dowódca dostał się do niewoli. 17 Pułk Ułanów po przeformowaniu skierowano do Wawrzyszewa. Ostatnia zbiórka jego żołnierzy odbyła się 28 września 1939 roku.
